Διατροφή, ύπνος και γυναίκα

Ως παιδιά, και τα δυο φύλα έχουν παρόμοιες θρεπτικές ανάγκες. Με την είσοδο στην εφηβεία και την διαφοροποίηση τους λόγω των ορμονών, αλλάζουν οι διατροφικές ανάγκες, αλλά και η ποιότητα του ύπνου, για κάθε στάδιο της ζωής της γυναίκας.

Η εφηβεία χαρακτηρίζεται από ραγδαία σωματική αύξηση, όπου το παιδικό σώμα μετασχηματίζεται σε γυναικείο. Παρότι οι ανάγκες είναι αυξημένες, πολλά κορίτσια παρουσιάζουν αβιταμινώσεις και χαμηλότερο του φυσιολογικού σωματικό βάρος. Οι διατροφικές ελλείψεις στην εφηβεία έχουν μακροπρόθεσμες συνέπειες, όπως καθυστέρηση της σεξουαλικής ωρίμανσης, οστεοπόρωση και μικρότερο τελικό ύψος. Πρωτεΐνες, σίδηρος, ασβέστιο, ιώδιο και βιταμίνη Α, είναι απαραίτητα να καλύπτονται σε αυτή την ηλικία.

Οι δεκαετίες των 20 και 30 ετών, είναι η βασική αναπαραγωγική ηλικία για τις γυναίκες. Η διατροφή και το πολύ υψηλό ή χαμηλό σωματικό βάρος επηρεάζουν άμεσα τη γονιμότητα, καθώς οδηγούν σε αλλαγές στην λειτουργία των ωοθηκών. Μια ισορροπημένη διατροφή πλήρης σε θρεπτικά συστατικά, είναι αυτή που θα βοηθήσει όχι μόνο στη γονιμότητα, αλλά στην καλή υγεία του εμβρύου. Μια διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες, φολικό οξύ, Β12, χολίνη, βιταμίνη D, ασβέστιο, σίδηρο, με ισορροπία σε θερμίδες και πρωτεΐνες αλλά και η αποφυγή αδρά επεξεργασμένων τροφών, είναι η ιδανική για αυτή την περίοδο.

Η περίοδος της εμμηνόπαυσης είναι εξίσου ιδιαίτερη, μιας που η μείωση των οιστρογόνων προκαλεί σταδιακή μείωση της μυϊκής μάζας και της οστικής πυκνότητας, εξαιτίας του ρόλου που παίζουν στον μεταβολισμό των πρωτεϊνών και του ασβεστίου. Επίσης, επηρεάζουν την σύνθεση του κολλαγόνου στο δέρμα, οδηγώντας σε μειωμένη ελαστικότητα και αύξηση των ρυτίδων. Οι ανάγκες σε πρωτεΐνες, ασβέστιο και βιταμίνη C είναι απαραίτητα να καλύπτονται σε αυτή την φάση.

Σε μεγαλύτερες ηλικίες, βλέπουμε επιπλέον σταδιακή μείωση των γνωστικών λειτουργιών του εγκεφάλου. Μια διατροφή πλούσια σε πολυακόρεστα λιπαρά βοηθούν στην βελτίωση της εγκεφαλικής λειτουργίας λόγω της νευροπροστατευτικής τους δράσης και τον ρόλο τους στον σχηματισμό νευροδιαβιβαστών. Η εμφάνιση ωχράς κηλίδας, μια πάθηση των ματιών που σχετίζεται με την ηλικία ξεκινά την εμφάνιση της, και η λήψη αντιοξειδωτικών όπως η λουτεϊνη, βοηθούν στην πρόληψη της.

Αντίστοιχα με την διατροφή, και ο ύπνος επηρεάζεται διαφορετικά ανάλογα με την ηλικία της γυναίκας. Στην εφηβεία, αλλάζει ο κιρκαδικός ρυθμός με αποτέλεσμα να κοιμούνται αργότερα τη νύχτα και να αργούν να ξυπνήσουν το πρωί. Η συνηθισμένη συμπεριφορά ύπνου των εφήβων δηλαδή, είναι φυσιολογική για αυτή την ηλικία.

Γενικότερα οι ορμόνες αλλάζουν καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής, αλλά και κάθε μήνα, επηρεάζοντας την ποιότητα του ύπνου. Ειδικότερα στην εμμηνόπαυση παρατηρούνται οι περισσότερες διαταραχές. Η προγεστερόνη, επηρεάζει την αναπνοή, οπότε χαμηλότερα επίπεδα συμβάλουν στην εμφάνιση άπνοιας και άλλων προβλημάτων ύπνου. Τα οιστρογόνα παίζουν ρόλο στον μεταβολισμό της σεροτονίνης και άλλων νευροδιαβιβαστών που επηρεάζουν τον κύκλο ύπνου- έγερσης. Χαμηλά επίπεδα οιστρογόνων οδηγούν σε αυξημένη θερμοκρασία σώματος, τις γνωστές εξάψεις, με αποτέλεσμα, χαμηλότερη ποιότητα ύπνου και κακή διάθεση.